Sorularla Hariçte İşleme
1) Hariçte İşleme Rejimi nedir? Bu Rejim çerçevesinde sağlanan kolaylıklar nelerdir?
Hariçte İşleme Rejimi: Serbest dolaşımdaki eşyanın işlenmek, tamir edilmek veya yenilenmek üzere geçici olarak ihraç edilmesi ve işlem görmüş ürünün tam veya kısmi muafiyetten yararlanarak serbest dolaşıma girmesinin sağlanması ile ithal edilen işlem görmüş ürünlerin aynısını veya benzerini üreten Türkiye’deki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarının olumsuz etkilenmemesi kaydıyla ihraç eşyasının satışının teşviki amacıyla düzenlenmiş bir Rejimdir.
Buna göre,
- Hammadde, yardımcı madde, yarı mamul ve ambalaj malzemelerinin daha ileri safhada işlem görmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya Serbest Bölgelere gönderilmesi için Dış Ticaret Müsteşarlığı’ndan,
- Maden cevheri ve konsantrelerinin izabe edilmesi ve işlenmesi amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya Serbest Bölgelere gönderilmesi için Maden İhracatçı Birliklerinin bağlı olduğu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’nden,
- Tamirat amaçlı garanti hükümleri uyarınca veya bir imalat hatası nedeniyle, Türkiye Gümrük Bölgesi veya Serbest Bölgelere gönderilen eşya için Müsteşarlığımızdan,
İzin alınması gerekmektedir.
2) 4458 sayılı Gümrük Kanununa göre Standart Değişim işleminden yararlanmam mümkün müdür? Bu konu ile ilgili olarak hangi merciden izin almak zorundayım?
Standart değişim sistemi kapsamında, ülkemizde tamiri mümkün olmayan bazı yedek parçaların Amerika bazen de Avrupa’daki merkezlere gönderilerek tamir ettirilmesi, yenilerine göre çok daha az maliyetle ekonomik ömürlerinin uzatılması mümkün bulunduğundan, ayrıca tamir amacıyla yurt dışına gönderilen parçaların tamiratının uzun süre alması veya iş yoğunluğu nedeniyle bu süre içerisinde de firmaların veya kuruluşların iş gücü kaybını önlemek amacıyla;
Standart değişim sistemine dayalı Hariçte İşleme Rejimi kapsamında tarım politikasına veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu elde edilen ve özel düzenlemelere tabi eşya dışında, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına işleme faaliyetlerinde bulunulmak üzere gönderilen eşyanın yerine bu faaliyetler tamamlanarak gümrük bölgesine geri getirilinceye kadar geçen sürede kullanılmak üzere, aynı tarife pozisyonunda, aynı ticari nitelikte ve aynı teknik özelliklere sahip eşyanın ithali mümkün bulunmaktadır. Bu rejim çerçevesinde işlemleri yapmaya ilgili Gümrük İdareleri yetkili bulunmaktadır.
3) Tamir amacıyla yurtdışına gönderdiğim makinemin geri ithalinde vergi ödemem söz konusu mudur ?
Tamir amacıyla yurtdışına gönderilen ve süresi içerisinde geri gelen eşyanın gümrük işlemleri serbest dolaşıma giriş rejimli hükümlerine göre yapılır. Eşyanın muayenesinde çıkış beyannamesindeki ayniyet tespitine ilişkin kayıtlar dikkate alınır.
Tamir amacıyla geçici ihraç edilen eşya, tamiratın garanti nedeniyle sözleşmeye bağlı olarak veya kanuni bir yükümlülüğe dayanarak ya da bir imalat hatası nedeniyle, bedelsiz yapıldığının kanıtlanması halinde, serbest dolaşıma ithalat vergilerinden tam muaf olarak girer. Ancak, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma ilk giriş sırasında kusurlu olduğunun belirlenmesi durumunda ithalat vergilerinden indirim yapılması veya muafiyet uygulanması söz konusu değildir.
Tamiratın bedel karşılığında yapıldığı hallerde ithalat vergileri, gümrük kıymeti olarak tamir masraflarına eşit bir tutar dikkate alınarak, işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihte, bu ürünlere uygulanacak vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına istinaden belirlenir. Ancak izin hak sahibinin tamir masrafları dışında başka bir ödeme yapmamış olması ve bu ödemenin izin hak sahibi ile faaliyet yapan kişi arasındaki ilişkiden etkilenmemesi gerekmektedir.
Bu hususlardaki daha ayrıntılı bilgi için, Müsteşarlığımız WEB sayfasında bulunan (www.gumrukler.gov.tr.) 2 Seri No’lu Gümrük Genel Tebliği’nden (Hariçte İşleme-Geçici Çıkış-Geri Gelen Eşya) yararlanılabilinir.
4) Yurt dışına geçici görevli gittiğimde beraberimde götürdüğüm aracımla ne kadar süre ile kalabilirim? Süresi içerisinde getiremediğim takdirde ne tür işlemlere maruz kalabilirim?
4458 sayılı Gümrük Kanununun 168 inci maddesine göre aracınız yurt dışında kalma süresi 3 yıl olup, bu sürenin kaza, hastalık, yurt dışında meydana gelebilecek adli takibatlar veya görev sürenizin uzaması ve benzeri mücbir nedenlerle uzatılması mümkün bulunmaktadır.
Bu hususlardaki daha ayrıntılı bilgi için, Müsteşarlık WEB sayfasında bulunan (www.gumrukler.gov.tr.) 2 Seri No’lu Gümrük Genel Tebliği’nden (Hariçte İşleme-Geçici Çıkış-Geri Gelen Eşya) yararlanılabilinir.
5) Mahrecine İade nedir? Kusurlu, sözleşme hükümlerine aykırı olarak gelen eşya ile ilgili ne yapabilirim?
Mahrecine iade, eşyanın yükümlüsünce geldiği yere geri gönderilmesidir. Ancak, öncelikle Türkiye Gümrük Bölgesine getirilip gümrüğe sunulan eşyanın, bir gümrük rejimine tabi tutulması, bir serbest bölgeye girmesi, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracı, imhası veya gümrüğe terk edilmesine ilişkin işlemlerin deniz yolu ile gelen eşya için, özet beyanın verildiği tarihten itibaren kırık beş gün, diğer yolla gelen eşya için yine özet beyanın verildiği tarihten itibaren yirmi gün içerisinde tamamlanması gerekir.
Bu kapsamdaki eşyanın kusurlu çıkması, evsafına uygun çıkmaması gibi durumunda, eşyanın yükümlüsünce geri gönderilmesinin talep edilmesi halinde;
Eşyanın gümrüğe sunulmuş ve henüz rejim beyanında bulunulmamış olması durumunda, özet beyana uygun olduğunun anlaşılması koşuluyla, eşyanın mülkiyetinin devrini kanıtlayan belge ibraz eden ithalatçı, ihracatçı yada taşıyıcı adına gümrük müdürlüğünce tescil edilecek transit beyannamesi veya TIR karnesi kapsamında gerekli işlemler tamamlanmak suretiyle geri gönderilmesi,
Eşyanın Antrepolarda bulunması durumunda, eşyanın muayenesi yapılarak beyana uygun olduğunun anlaşılması koşuluyla gümrük müdürlüğünce tescil edilecek Transit Beyannamesi veya TIR Karnesi kapsamında gerekli işlemler tamamlanmak suretiyle Gümrük Kanununun 70 inci maddesinin 2 nci bendi uyarınca 30 günlük süre içerisinde geri gönderilmesi,
Eşyanın gümrük beyannamesi tescil edilmiş, ancak serbest dolaşıma girmemiş olması durumunda, beyan sahibinin talebi üzerine ve eşyanın yanlışlıkla beyanname konusu gümrük rejimine tabi tutulmasına veya beyan edildiği rejime tabi tutulmasının özel nedenlerle artık mümkün olmadığına ilişkin kanıtlayıcı belgeleri ibraz etmesi halinde, giriş beyannamesi iptal edilerek transit beyannamesi düzenlenmek suretiyle, eşyanın beyana uygun olduğunun anlaşılması koşuluyla, eşya beyannamenin tescil edildiği gümrükten geri gönderilmesi,
Serbest dolaşıma girmiş eşya ile serbest dolaşıma giriş işlemleri yapılmasına karşın geçici depolama yerinden veya antrepodan çekilmemiş eşya olması durumunda, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 213 üncü maddesi hükümleri dikkate alınarak, vergilerin geri verilmesi veya kaldırılması ile eşyanın geri gönderilmesinin talep edilmiş olması halinde, kullanılmamış olduğunun (Bir sefer kullanılması ile tüketilen eşya hariç olmak üzere) Ticaret ve Sanayi Odası veya Sanayi Odasından alınacak rapor ile tevsik edilmesi üzerine, eşyanın girişinin yapıldığı gümrük müdürlüğünden istenilen serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile çıkış beyannamesi ilişkilendirilmek, fiziki muayenesi yapılmak ve çıkış beyannamesinin 44 no’lu sütununa “…/…/……… gün ve …………. sayılı serbest dolaşıma giriş beyannamesi ile ithali gerçekleştirilen eşyanın geri gönderilmesi” şerhi verilerek geri gönderilmesi mümkün olmakla birlikte, ancak yükümlüsünce vergilerin geri verilmesi veya kaldırılması talebinde bulunulmaksızın geri gönderilmek istenilmesi halinde ise, sözkonusu rapor aranılmaksızın ve giriş gümrük müdürlüğünden teyit nüshası istenilmeksizin eşyanın geri gönderilmesi sağlanarak, giriş gümrük müdürlüğüne bilgi verilmesi mümkündür.
Kaynak: T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
